Toxische stress schakelt vooruitdenken uit


Willen mensen niet in actie komen? Of kunnen ze het niet?
Toxische stress schakelt vooruitdenken uit

 
‘De mensen willen niet. Ze komen immers hun afspraken niet na. Dit hoor je regelmatig wanneer mensen met veel problemen niet op komen dagen. Het is echter geen kwestie van niet willen, maar niet kunnen.’
Anne Duijn-van den Hurk, projectleider Maatschappelijk Domein bij gemeente Zaanstad, over de Saenbility aanpak.
‘Wetenschappelijk onderzoek toont aan wat er gebeurt bij toxische stress. Wanneer iemand langdurig te maken heeft met bijvoorbeeld huiselijk geweld, ernstige financiële problemen, zware mantelzorgtaken, een slechte woonsituatie die gevolgen heeft voor de gezondheid, dan veroorzaakt dat veel stress. We weten door onderzoek dat je dan bijvoorbeeld niet meer goed vooruit kunt denken. Je leeft bij de dag en je bent niet meer in staat om vooruit te denken hoe je bijvoorbeeld de huur moet betalen. De hoofden van mensen zitten veel te vol om afspraken na te komen.’
 
Coach in plaats van hulpverlener
‘Via de Saenbility aanpak trainen we hulpverleners hoe ze inwoners - die te maken hebben met veel problemen - beter kunnen begeleiden. In plaats van de oplossing te presenteren die mensen zelf moeten toepassen, gaat de hulpverlener samen met de inwoner bedenken wat goed voor de persoon is. Daarvoor is wel van groot belang dat eerst de grootste stressfactor wordt weggenomen. De hulpverlener onderneemt hier samen met de inwoner eerst actie op. Je staat naast de inwoner als een coach in plaats van een klassieke hulpverlener. Vervolgens gaan de inwoner en hulpverlener samen een actieplan opstellen. Dit doe je letterlijk samen, want ze ondertekenen samen het contract.’
 
Zelfregie
De Saenbility aanpak is gebaseerd op Mobility Mentoring uit Amerika. Het probleemoplossend vermogen wordt minder wanneer je veel aan je hoofd hebt. Vaardigheden worden ook minder. Door de grootste stressfactor weg te nemen ziet iemand weer mogelijkheden.
‘De aanpak die we in Zaanstad de Saenbility noemen heeft als doel om mensen zelf de regie te laten nemen. Het gaat nadrukkelijk niet om zelfredzaamheid, want je hoeft niet alles zelf te kunnen. Sommige zaken kun je wel uit handen geven. Het gaat erom dat je zelf kunt bepalen wat er eventueel overgenomen wordt omdat het echt niet zelf lukt.
Je ziet vaak dat dezelfde problemen generaties lang worden doorgegeven. Dit wil je doorbreken door mensen vaardigheden te leren, zoals plannen, organiseren, vooruitdenken. Door de Saenbility aanpak versterk je die vaardigheden van inwoners. Zij leren iets wat ze niet of minder van hun ouders hebben geleerd. Het gaat om kleine stappen. Voor ieder behaald resultaat krijg je een compliment of cadeautje. Zo leren ze door middel van oefeningen uiteindelijk om het zelf te doen en krijgen ze stap voor stap meer zelfvertrouwen.’
 
Ervaring
‘De aanpak wordt al succesvol toegepast bij het Straathoekwerk en in Zaanstad Noord. Hulpverleners die bij de intake horen dat er veel aan de hand is, passen nu de aanpak toe. Zij herkennen de signalen. Na het weghalen van de grootste stressfactoren kan de inwoner en de hulpverlener aan de slag met doelactieplannen. Waar sta je nu en waar wil je naartoe? Het gaat om kleine stappen waarbij de inwoner weer de regie terugkrijgt. Zo krijgen mensen zelfvertrouwen dat ze het zelf kunnen regelen.’
 
Interesse?
Bij de Sociale Wijkteams in Poelenburg en Peldersveld zijn al verschillende mensen getraind volgens deze aanpak. De Jeugdteams staan ook op de lijst. Wil je als hulpverlener de driedaagse training volgen, overleg dit dan met je leidinggevende en meld je aan bij Anne Duijn via de Saenbility mailbox: saenbility@zaanstad.nl. De training wordt vier keer per jaar gegeven. Wanneer er tien belangstellenden zijn, start een extra training.
Op 22 september is er een conferentie over Saenbility, meld je hier aan.

Lees ook het verhaal van ervaringsdeskundige Tamara die de training heeft gevolgd.